Bạn nghĩ sao nếu có một ngày bạn gặp được một người giống bản thân mình đến từng chi tiết ? Hoảng sợ hay phấn khích tột độ? Được xây dựng trên cơ sở là một ý tưởng kỳ lạ, cùng hàng loạt những tình tiết ảo diệu, Enemy sẽ vặn xoắn bộ não của bạn lại như một cái vỏ ốc.

Nam chính của phim là một gương mặt đã quá quen thuộc với những độc giả của blog và mình tin rằng sẽ còn phải viết ra cái tên khó phát âm này thêm nhiều lần nữa: Jake Gyllenhaal.

Có vẻ như phim nào của tài tử mặt ngáo cũng đầy ắp những bóng hồng, Enemy cũng chả phải ngoại lệ : bà chủ rạp chiếu phim đầy mê hoặc trong Inglorious Basterds – Mélanie Laurent và mỹ nhân tóc vàng Sarah Gadon.

Một lưu ý nhỏ trước khi bạn đọc tiếp, đó là Enemy dù không sở hữu một mạch phim tréo ngoe như Memento, không có vòng lặp này nọ như Predestination nhưng tác phẩm vẫn dư sức làm bạn cảm thấy bối rối.

Các tình tiết trong phim có sự liên quan chặt chẽ đến nhau, cùng với đó là một vài hình ảnh ẩn dụ nặng tính triết lý. Sự hại não của Enemy có phần tương đồng với Nocturnal Animals, một bộ phim mà Jake Gyllenhaal cũng sắm…2 vai khác nhau.

Vậy nên, bạn hãy cố gắng ghi nhớ những tình tiết lặt vặt rồi ráp nối chúng lại. Sẽ là một cảm giác vô cùng thích thú khi tự mình giải mã được câu chuyện ẩn giấu. Nhưng dù đã hiểu tường tận nội dung phim hay chưa thì mình tin chắc bạn sẽ vẫn muốn xem lại tác phẩm thú vị này thêm lần nữa.

Enemy kể về Adam Bell, anh là giáo sư tại một trường đại học. Adam sống một mình trong căn hộ nhỏ, tuy nhiên cô bạn gái Mary cũng lui tới khá thường xuyên.

Cuộc sống của vị giáo sư trẻ diễn ra khá bằng phẳng với một kịch bản được lặp lại mỗi ngày: ở giảng đường từ sáng tới chiều, tối về tận hưởng cảm giác mê say bên tình nhân.

Cho tới một ngày, nhận được lời gợi ý của người đồng nghiệp về một bộ phim thú vị, Adam liền đến cửa hàng băng đĩa tìm mua. Tối hôm đó, ngài giáo sư thưởng thức bộ phim và thấy nó không hấp dẫn như mình tưởng.

Trong lúc ngủ, Adam mơ thấy mình xuất hiện trong bộ phim kia. Anh giật mình tỉnh giấc, mở laptop lên tua lại và điều khó tin nhất đã xảy ra.

Nhờ sự trợ giúp của gã khổng lồ tìm kiếm, Adam đã tìm ra được thông tin về kẻ song trùng kia. Lần theo những dấu vết, dường như mọi thứ đều nói lên rằng “hắn” là có thật. Kẻ đó còn có một cô vợ đang mang bầu tên Helen. Chuyện kỳ cục gì đang diễn ra vậy?

Nội dung phim

Nếu bạn là một mọt phim, đặc biệt là thể loại viễn tưởng hại não, mình tin rằng bạn cũng có thể lờ mờ đoán ra thân thế của Adam và Anthony.

Vậy nên, công việc dành cho các khán giả đa phần là nhặt nhạnh các chi tiết trong phim để chứng minh cho giả thiết trên. Điều mình thích nhất ở Enemy chính là càng xem càng cảm thấy mọi thứ có sự tương quan chặt chẽ với nhau, vô cùng thú vị.

Ngay đầu phim, đã có một sự lộn xộn giữa các nhân vật mà có thể sau khi xem lần hai bạn mới nhận ra.

Người đàn ông ngồi trong chiếc ô tô và nhận lời nhắn từ người mẹ là Adam, chắc chắn rồi. Thế nhưng, cô gái xuất hiện trong trạng thái khỏa thân sau đó lại là Helen, vợ của Anthony. Nếu chưa để ý đến chỗ này, hãy xem lại và bạn sẽ thấy rõ cái bụng bầu của cô ấy.

Một dòng chữ bí ẩn xuất hiện ngay khi hai cảnh quay kia biến mất

“Hỗn loạn là thứ trật tự chưa được giải mã”

Nó báo hiệu rằng nếu bộ não của bạn là một mảnh đất thì những gì bạn sắp sửa được xem sẽ xới tung bộ não của bạn lên.

Ngay sau đó, người đàn ông với khuôn mặt quen thuộc xuất hiện trong bộ vest lịch lãm, cầm trên tay chiếc chìa khóa, mở cửa rồi bước vào một căn phòng lạ. Bên trong là rất nhiều nam giới đang ngồi chiễm ngưỡng một cảnh tượng mà mình cũng không tiện kể ra đây lắm.

Bạn nghĩ người đàn ông kia là Adam hay Anthony ? Nếu bạn bảo đó là Adam thì xin chúc mừng, bạn đã đoán sai. Thực ra đó là Anthony. Tại sao à ? Chỉ có duy nhất một thứ quan trọng để phân biệt hai con người này : cái nhẫn.

Nhân vật đóng vai trò chủ chốt trong việc bóc trần sự thật chính là Helen. Có rất nhiều tình tiết nhỏ lẻ nhưng thiết yếu xung quanh người phụ nữ này.

Bạn có thể để ý câu hỏi của Helen với Anthony sau lần đầu Adam gọi điện đến : “Anh lại gặp cô ta à ?” Bạn biết “cô ta” là ai chứ ? Đó chỉ có thể là Mary, cô bồ của…Adam. Đến lúc này thì sợi dây móc nối các nhân vật bắt đầu rối tung hết cả lên.

Bạn nhớ khoảnh khắc Helen gặp Adam ở trường đại học chứ? Có khá nhiều tình tiết quan trọng trong phân cảnh này.

Khi Adam hỏi Helen là đứa bé được bao nhiêu tháng rồi, cô trả lời là 6. Đó cũng chính là số thời gian mà Anthony biến mất khỏi căn hộ cũ của anh. Vậy tình tiết này nói lên điều gì ? Nó cho thấy thời điểm Helen bắt đầu mang thai cũng là lúc Adam/Anthony đến với Mary.

Bạn để ý ánh mắt Helen nhìn Adam chứ, đôi mắt cho thấy nhiều hơn một sự bất ngờ khi gặp người “có vẻ ngoài giống chồng mình”, nó giống một sự kinh ngạc pha lẫn buồn bã nhiều hơn.

Đỉnh điểm là khi cô trở về nhà, lặng người đi và bắt đầu khóc. Đây rõ ràng không phải phản ứng khi chỉ đơn giản là gặp ai đó giống hệt chồng mình rồi.

Cũng tại phân cảnh này, một tình tiết thú vị khác được tiết lộ: Anthony rất thích uống nước quả việt quất. Sau đó ít lâu, khi Adam gặp mẹ của anh, bà có nói anh cũng thích loại nước quả này.

Vì những lời lẽ đe dọa mà Adam đã phải chấp nhận đổi chỗ cho Anthony. Tối hôm đó, khi Adam đang ngồi trong nhà của Anthony thì Helen về, cô có nói “Em tưởng anh đang ở chỗ mẹ mà”. Sau đó khi ở trên giường cô còn hỏi “Hôm nay ở trường ổn cả chứ”. Đến đây thì sự thật về hai con người giống hệt nhau dường như đã quá rõ ràng.

Đỉnh điểm là khi Helen nói với Adam rằng “Em muốn anh ở lại”. Trong khi đó ở một diễn biến khác, Anthony và Mary đang cãi vã, chiếc xe của họ mất lái và gây ra tai nạn. Có lẽ Adam đã thực sự “ở lại”.

Vậy là đã rõ, Adam/Anthony vỗn dĩ là một người. Thực tế là chính cái tên phim – Enemy cũng đã phần gợi lên trong tâm trí người xem một kịch bản kiểu ” khi con người đối đầu với chính mình” rồi.

Nhưng điều này lại vô tình nảy sinh một vấn đề, đó là tại sao họ lại có thể cùng tương tác với những người xung quanh dưới hai vai trò khác nhau. Với Adam là Mary, còn Anthony là Helen.

Mình nghĩ chỉ có một câu trả lời duy nhất cho câu hỏi hóc búa này : Mary cũng giống Anthony, đều nằm trong trí tưởng tượng của Adam. Như vậy chỉ có Adam và Helen là có thật trong câu chuyện giữa bốn người này.

Nhưng mọi thứ chưa dừng lại ở đó, một câu hỏi còn lớn hơn nhiều được mở ra : tại sao Adam lại tưởng tượng ra hai con người kia ? Rốt cục thân phận thực sự của anh là gì ? Đây chính là lúc để bạn mở rộng não bộ và cho trí tưởng tượng bay xa.

Theo cá nhân mình, câu chuyện hoàn chỉnh là thế này : Adam là chồng của Helen, nghề nghiệp giảng viên. Nhưng đóng phim lại là niềm đam mê của anh. Khi đã cảm thấy quá chán chường khi phải đóng khung cuộc đời mình trong bộ vest và sơ mi trắng, anh bắt đầu vẽ vời ra hai nhân vật giả tưởng kia.

Cái phong bì mà Adam mở ra ở cuối phim là tự tay anh đã đến nhận ở căn hộ của Anthony, bên trong có một chiếc chìa khóa. Chiếc chìa khóa đó chính là cái chìa mà Anthony đã mở cửa căn phòng ở đầu phim. Chuỗi tình tiết này nói lên điều gì ?

Nó cho thấy thời điểm Adam bắt đầu cặp với cô tình nhân trong mơ của mình cũng là lúc anh bắt đầu tham gia “hội những người đàn ông có sở thích kỳ lạ”, chính là đám người tụ họp trong căn phòng ở đầu phim.

Đến đây thì bức tranh về Enemy đã tương đối hoàn chỉnh, chí ít là mình nghĩ vậy. Nhưng còn một vật mang tính biểu tượng xuyên suốt thời lượng phim, bạn biết đó là gì không ? Là những con nhện.

Sau một hồi lọ mọ ở trên mạng thì mình nhận được một đáp án khá hợp lý cho hình tượng này : con nhện và những cái mạng là hiện thân cho sự gò bó, khuôn khổ của nhân vật chính.

Vậy là mình đã có đáp án cho câu chuyện Enemy. Tuy nhiên, mình vẫn cảm thấy vẫn có gì đó khá xoắn quẩy với lời giải này. Chính sự mập mờ và chồng chéo giữa cuộc đời Adam, Helen và hai nhân vật mộng tưởng kia đã khiến cho bộ phim chìm đắm trong những mơ hồ.

Phân cảnh mà có lẽ là tất cả những ai sau xem xong bộ phim đều sẽ nhớ mãi là con nhện to khủng bố đứng “khép nép” ở cuối phim. Phải nói thật là mình đã giật bắn cả mình và trợn trừng mắt khi xem đến đây. Cũng chính cảnh tượng này đã khiến suy nghĩ của mình về sự tồn tại của Helen bị lung lay, khi mà Adam bước vào phòng thì không thấy vợ mình đâu, thay vào đó là sinh vật lông lá kia.

Nguyên nhân của sự việc này được cho là sau khi Adam tìm thấy chiếc chìa khóa, anh sẽ lại “ngựa quen đường cũ”, và con nhện xuất hiện như một dấu hiệu cho thấy cuộc đời anh sẽ chỉ gói gọn trong cái vòng luẩn quẩn này.

Thực tế thì trên đây chỉ là những suy luận của mình, rất có thể nếu đi theo chiều hướng khác, bài toán Enemy sẽ lại có một lời giải khác.

Ngoài ra còn có một chi tiết khiến bộ phim trở nên dày dặn về mặt ý tứ, đó là những bài giảng về chủ nghĩa độc tài của Adam, xen lẫn những thước phim về cuộc sống tẻ nhạt của anh một cách rất hợp lý.

Bao trùm lấy Enemy là một tông màu vàng nhạt, cùng những phân cảnh thành phố giữa làn sương mờ mịt càng làm câu chuyện trở nên não nề bội phần.